Najbardziej oczywistą charakterystyką każdego motocyklisty jest pozycją, jaką zajmuje on na motocyklu. Gdy widzimy jeźdźca za kierownicą jesteśmy w stanie natychmiast ocenić jak siedzi i jak się na motocyklu porusza. Jaka jest jego podstawa? Czy wygląda na zrelaksowanego, czy jest sztywny? Wprawne oko natychmiast odróżni zawodnika klasy Grand Prix od początkującego.

W pozycji na motocyklu nie chodzi o to, aby wyglądać stylowo. Możesz założyć fajne ciuchy, albo buty starszego brata, albo siostry i poruszanie się w nich nadal będzie wyglądać niezgrabnie. Nam chodzi o pożądany rezultat dobrej pozycji na motocyklu, który jak się okazuje możemy precyzyjnie zdefiniować.

Harmonia z motocyklem, swoboda ruchów na nim, precyzyjna kontrola nad maszyną – wszystko to przy minimalnym koniecznym wysiłku.  

Reakcje obronne w polu widzenia 

Motocykl sam w sobie może wymusić złą pozycję na motocyklu podczas jazdy. Dźwignia zmiany biegów umieszczona kilka milimetrów za nisko lub za wysoko zmusza kierowcę do przyjmowania dziwnej, niewygodnej pozy, ograniczając kontrolę nad maszyną.

Nawet jeśli instrumenty sterowania są perfekcyjnie ustawione, nadal dobra pozycja na motocyklu ma swoje ograniczenia. Choćby wynikające z kondycji fizycznej. Zastosowanie dobrej pozycji na motocyklu może wydawać się trudne i zarezerwowane dla młodych i wysportowanych. To może być po części prawdą, ale gdzieś w tle są również reakcje obronne działające na wszystkich, niezależnie od wieku i kondycji fizycznej. Weźmy na przykład instynktowne poziomowanie wzroku do horyzontu, które wymaga mocnego przechylenia głowy w zakrętach i które kreuje niepotrzebne napięcie w ciele zawodnika…

Podstawy dobrej pozycji na motocyklu

Dobra pozycja na motocyklu jest trudna do przyjęcia w przypadku jeźdźców, którzy mają problemy z podstawami. Brak pewności w przypadku podstaw ma swoją fizyczne odzwierciedlenie. Tak jak radość i złość są natychmiast widoczne w zachowaniu człowieka, tak niepewność działania znajduje natychmiastową manifestację w dziwnej, niepewnej, niewygodnej pozycji na motocyklu.

Dla przykładu: słaba praca gazem sprawia że kierowca chcący jechać szybko agresywnie używa gazu na wyjściach zakrętów. Jego „gotowa do akcji” sztywna postawa ciała komunikuje jednoznacznie intencje. To pełne napięcia i sztywności oczekiwanie na agresywne przyspieszenie pozbawia kierowcę korzyści z bycia rozluźnionym w połowie zakrętu.

Etapy pozycji na motocyklu

Wyróżniamy trzy etapy pozycji na motocyklu:

1. Słaba pozycja na motocyklu + słaba jazda = szarpną jazda, potęgujące się nawzajem błędy
2. Dobra jazda + słaba pozycja na motocyklu = dobry, ale mocno ograniczony zakres kontroli
3. Dobra pozycja na motocyklu + umiejętności techniczne = jazda płynna i efektywna

Pozycja nr 3 jest celem każdego szkolenia na motocyklu.

Składniki pozycji na motocyklu

Pozycja na motocyklu składa się pięciu najważniejszych składników

1. Motocykl i jego konfiguracja – usytuowanie jego instrumentów kontroli, siedzenia, podnóżków, kierownicy.
2. Wiedza kierowcy na temat pozycji na motocyklu – jak właściwie pozycjonować się na motocyklu i dlaczego.
3. Nasze reakcje obronne – jak generują one niechciane i często nieświadome napięcie w naszym ciele i problemy z pozycją na motocyklu.
4. Brak podstawowych umiejętności jeździeckich – czy kierowca opanował podstawowe techniczne umiejętności niezbędne do sprawnej jazdy
5. Fizyczne ograniczenia kierowcy – jego waga, wzrost, gibkość, kondycja fizyczna

Gdy powyższe pięć punktów mamy pod kontrolą, określone i specyficzne techniki mogą zostać zastosowane, aby zwiększyć kontrolę nad motocyklem.

Forma, funkcja oraz technika 

Pozycja na motocyklu przyjmowana przez zawodników MotoGP nie poprawia z automatu 90% najbardziej krytycznych składowych jazdy: nasze poczucie przyczepności, szybkości, kąta pochylenia, hamowania oraz linii – aby tylko wymienić najważniejsze, nie są w sposób bezpośredni zależne od pozycji na motocyklu i stylowa pozycja z automatu ich nie poprawia.

Co oczywiste prawidłowa pozycja na motocyklu nie jest uniwersalnym panaceum za jakie wielu ją uważa, ale z całą pewnością ma swoje istotne miejsce. Przykładowo – prostowanie się na motocyklu, który jest pochylony podczas jazdy w zakręcie niesie ze sobą oczywiste negatywne efekty. W takim przypadku jeździec przyjmuje pozycję, która nie pozwala mu się w pełni zrelaksować. Ten problem możemy w miarę szybko skorygować i rozwiązać problem napięcia i kurczowego trzymania się poprzez efektywne wykorzystanie mięśni i układu kostno-szkieletowego – to jest klucza do umożliwienia każdemu motocykliście rozluźnienia się na motocyklu.

Przykładem problemu generowanego przez motocyklu byłaby źle ustawiona dźwignia hamulca lub sprzęgła zmuszająca do nienaturalnego wygięcia nadgarstka, uniemożliwiającego płynną operację dźwignią.

Zasady techniki jazdy

Oto kilka wskazówek odnośnie techniki jazdy. Jakakolwiek technika jazdy jest tak dobra jak:

1. Wartość podstaw na których bazuje. Przykład: korzyści z pochylania się na motocyklu bazują na fizyce i konstrukcji motocykla.
2. Dostęp do możliwości wykorzystania technologii i konstrukcji motocykla. Czy pozwala na wykorzystania potencjału podwozia, zawieszenia, innych komponentów? Czy dany element techniki uwzględnia je?
3. Powtarzalność z jaką może być zastosowana. Czy technika działa zawsze tak samo w podobnych sytuacjach?
4. Stopień kontroli, który zapewnia kierowcy. Czy kierowca może dzięki niej rozwiązywać problemy, dokonywać postępów?
5. Łatwość jaką może być nauczana i zrozumiana. Czy opanowanie danej techniki wymaga szczególnych umiejętności, doświadczenia, aby ja opanować? Czy może być ona rozłożona na składniki i przyswojona przez każdego motocyklistę?

To wszystko prowadzi nas do pierwszej zasady dotyczącej pozycji na motocyklu.

Stabilność funkcjonuje w parze. Motocykl i kierowca zawsze są sparowani – niestabilność kierowcy natychmiast przenoszona jest na motocykl.

Prawidłowa pozycja na motocyklu wiąże się z jednym nadrzędnym zagadnieniem: stabilnością jeźdźca. To jak motocyklista łączy się z motocyklem determinuje stopień harmonii, kontroli i płynności podczas jazdy.

Idealna stabilność 

Posiadanie stabilności ORAZ płynności ruchów brzmi mocno przeciwstawnie. Jeśli coś ma być stabilne, to oczekiwanie zazwyczaj jest takie aby to coś było trwale osadzone, nieruchome, jak fundament domu albo korzenie drzewa. Niestety do jazdy na motocyklu potrzeba czegoś przeciwnego.

Komfort i stabilność 

Pozycja na motocyklu najistotniejsza jest w ruchu. Tymczasem to co działa w padoku na stojaku, nie zawsze da się przenieść do realnej jazdy.

Akcesoryjne sety, które da się w dużym stopniu ustawić zbyt wysoko (albo które są wręcz w ten sposób zaprojektowane), zbyt daleko do tyłu, do przodu albo za nisko to przykład pierwszy z brzegu. Na padoku dają wyścigowe odczucia. Na torze albo na drodze mogą jednak przeszkadzać kierowcy. Przeszkadzanie wynika z tego, że kierowca nie jest w stanie w sposób prawidłowy ustabilizować swojego korpusu. To zaś sprawa, że pozostaje wytrącony z równowagi.

Bycie wytrąconym ze stanu równowagi wymaga dodatkowego wysiłku ze strony mięśni oraz utrudnia prawidłowe ułożenie stawów, co z kolei upośledza precyzyjną kontrolę. Efektem jest dziwna pozycja na motocyklu.

Jeźdźcy często akceptują taki stan rzeczy, albo starają się z tym cos zrobić, bez świadomości w jak negatywny sposób wpływa to na ich jazdę.

Prosta komplikacja 

W naszej wieloletniej pracy nad dziesiątkami tysięcy motocyklistów na różnym poziomie umiejętności, wyłoniliśmy 58 czynników, które wpływają na to jak wygląda pozycja na motocyklu. Pozornie proste rzeczy takie jak lekko za ciasna para rękawic lub źle dobrany kombinezon mogą wpływać na wszystkie pozostałe elementy.

W momencie gdy te 58 elementów zostanie sprawdzonych, poprawionych i zintegrowanych, kierowca zyskuje więcej opcji. Otwiera to drogę do dużo lepszej zabawy na motocyklu, ale także znacznie efektywniejszej, powiedzmy – bardziej eleganckiej – techniki jazdy.

Wszyscy nasi trenerzy są przygotowani do tego aby te 58 punktów poruszyć i przećwiczyć.

 

Autor – Keith Code, twórca California Superbike School, szkoły wyznaczającej standard w szkoleniu motocyklistów na całym świecie.